AAL Forum 2019: future proof?

Het AAL Forum is ieder jaar weer een feestje en dé plek om te snuffelen aan de nieuwste e-health oplossingen om gelukkig en zelfstandig ouder te worden. Wat kunnen we de komende tijd zoal verwachten? En in hoeverre sluiten de innovaties aan bij de leefwereld van de doelgroep?

Het event werd afgetrapt in  het prachtige retro stadhuis van Aarhus. Maar ook voor innovatie was gelukkig voldoende aandacht. Ivan Kjӕr Lauridsen, hoofd health and assisted living technologies van de gemeente beet het spits af, onder het motto: ‘Let’s work together to make the world a better place for all ages’. Verschillende sprekers volgden. Allen benadrukten zij de diversiteit onder ouderen. Om impact te bereiken, is het een goed match met deze diverse leefwereld belangrijker dan een innovatie an sich. Daarnaast: durf te falen! In een iteratief proces sámen met de doelgroep, lukt het alleen om tot een goed eindresultaat te komen, als je bereid bent op je bek te gaan.

Maar wie zijn dan de oude-van-dagen van vandaag de dag? Ton Koper (powerAge Foundation), bood interessante inzichten in zijn workshop ‘Engaging the new old’. Hiermee sloot hij mooi aan bij het in Nederland inmiddels bekende concept YEP. In de sessie maakten wez kennis met deze young elderly persons, de 55-80 jarigen, net met pensioen en vol levenslust. Een groep die hecht aan autonomie, flexibiliteit en onafhankelijkheid. Ook een groep die is opgegroeid in een tijd waarin vrijheid als groot goed gekoesterd werd, en men indien nodig de barricaden op ging om belangrijke waarden te verdedigen. Een groep die graag bijdraagt aan de maatschappij, zich nuttig maakt en resultaat ziet van hun werk. Ook een groep die tijd heeft en deze graag besteedt aan het opdoen van nieuwe ervaringen.

Beeld van AAL Programma Europe

Van theorie naar trends
Voldoende handvatten dus! Maar worden ze ook gebruikt? Met bijna 60 booths bood de expositie dit jaar een recordaantal nieuwe innovaties. Wat kunnen we de komende tijd verwachten?

De usual suspects
Allereerst de usual suspects. Net als andere jaren presenteerden bevlogen start-ups en consortia alarmsystemen om met één druk op de knop het thuisfront of de zorgprofessional te alarmeren. Hieraan gekoppeld, of los daarvan, zagen we ook opnieuw veel valdetectie- en –preventiesystemen. Daarnaast zagen we opnieuw verschillende tracking systemen die mantelzorgers helpen de oudere te volgen als deze er zelfstandig op uit gaat. Ook slimme verlichting blijft populair. Ten slotte konden we niet om de enorme (en diverse) afdeling beweging en revalidatie heen: innovaties die het leuker én makkelijker maken fit te worden en te blijven. Variërend van grote fiets- en loopapparaten tot beweeggames met digitale schermen of de grond als playground. Daarnaast werden ook diverse apps gepresenteerd die het doen van oefeningen thuis ondersteunen, met een therapeut op afstand.

What’s new?
Wat dit jaar opviel, was de grote hoeveelheid platforms die allerlei losse bekende toepassingen aan elkaar koppelen. Niet helemaal toevallig, want enkele jaren geleden riep AAL specifiek op tot dergelijke voorstellen. Mooi, want natúurlijk is het handig voor een mantelzorger om in dezelfde app waar hij/zij ziet dat degene voor wie hij/zij zorgt, is gevallen, óok te kunnen zien wáar dat dan is. Een project dat hier wat mij betreft meerwaarde in weet te creëren is E-Ware, dat de toepassingen overzichtelijk aan elkaar koppelt. Maar, eerlijk is eerlijk, ik vond het niet overal even geslaagd. Het is absoluut mooi als iemand geen vier verschillende smartwatches om de pols hoeft te dragen voor iedere functionaliteit, maar dan is het wel belangrijk het less is more motto ook door te voeren aan de achterkant van het systeem. Wat daarnaast opviel, was het grote aantal virtual assistents. Charmante dames als, Anne en haar zusje Ella, vriendelijke smileys, een lichtgevende box genaamd Emma, ze komen in alle soorten en maten en zijn er met name om de oudere gebruiker door eerdergenoemde platforms te loodsen. Een mooie ondersteuning, want de platforms zijn niet altijd even makkelijk te volgen. Wel is het van belang dat de oudere zich prettig voelt bij de assistent. En dat het systeem behulpzaam is en de oudere niet het gevoel geeft dat hij/zij de assistent aan het handje moet nemen in plaats van andersom..

De grote afwezigen
Behalve tinybot Tessa (we zouden bijna vergeten dat deze schattige plant er een is), zagen we dit keer geen robots. Zijn we klaar met Alice en Paro? Of er nog niet klaar voor? Is de drempel toch te hoog voor een dansje met Zora? Nog iets dat opviel, was dat de apps om samen, bijvoorbeeld als familie, de zorg voor een oudere te delen, leken te zijn verdwenen. Stonden de exposities vorige jaren vól met oplossingen om samen de hulp te organiseren (denk aan Cubigo, Relaxed Care, Fello)  dit jaar zag ik ze niet. Het lijkt me nog steeds een uitdaging van deze tijd, maar misschien zijn er inmiddels voldoende oplossingen? Dat zou mooi zijn natuurlijk!

De innovaties van 2019: futureproof?
Wat direct opvalt, is dat de meeste innovaties zich richten op de ouderen die het risico lopen te vallen – of al zijn gevallen – te verdwalen of vergeten hun medicijnen in te nemen. Niet futureproof als we bedenken dat juist de jonge senioren de toekomst zijn. Of toch wel?  De oplossingen beschikken allemaal over een app om de mantelzorger (inderdaad, de YEPS) te ondersteunen een oogje in het zeil te houden. Op een plek en tijd die hem of haar schikt. Inspelend op de behoefte aan flexibiliteit. Wat mij betreft zit dáar de crux en zou dat er uit mogen springen in de branding.

Dat de nieuwe oudere midden in het leven staat, dát lijken de ontwikkelaars steeds beter te begrijpen. Geen grote buttons of huidkleurige hulpstukken meer, maar fris design. Alarmknoppen hebben tegenwoordig de uitstraling van eigentijdse sieraden en hometrainers zijn aantrekkelijk vormgegeven. Toepassingen die hier wat mij betreft goed in slagen, zijn de Pearl, de LEMCO fiets of de Treax pads.  Maar, sla niet door. Voor een beweeggame met een jeugdige uitstraling voelt een oudere zich wellicht weer jong, maar een design dat meer past bij hun (achter)kleinkinderen.. daar zijn veel ouderen minder van gecharmeerd, is mijn ervaring.

Andere behoeften van de nieuwe oudere, zijn controle en onafhankelijkheid. Zelf kiezen welke functies je wel of niet activeert en aan de buitenkant steeds alleen datzelfde horloge, sluit daar goed bij aan. Wel vraag ik me tegelijk af of het de gebruiker niet júist afhankelijk maakt van dat ene systeem. En hoe voorkomen we dan dat het overzicht zoek raakt?

Ten slotte blijft het opvallend hoeveel start-ups ervan overtuigd zijn dat ouderen niet overweg kunnen met Google Home, Alexa, Skype, WhatsApp of Facebook en zelf een alternatief ontwikkelen. Dapper! Het kost jaren ontwikkeling, het sociaal netwerk moet wéer een nieuwe app downloaden om contact te leggen met oma en dergelijke oplossingen kunnen zelden kosteloos worden aangeboden. En eerlijk is eerlijk, zijn deze whizzkids echt beter dan de grote jongens? If you can’t beat them, join them! Een nieuwe interface voor de bekende apps kan al voldoende zijn (Cerqana, de KBO tablet die jaren terug werd geïntroduceerd). Onderschat de nieuwe oudere niet. Want als er één groep is die Facebook vandaag de dag levendig houdt..

Lessons learned

  • De YEP heeft de toekomst. Gelukkig hebben innovators dat steeds meer in de gaten.
  • Less is more!
  • Er bestaat al zó veel. Onderscheidend zijn een mooie en overzichtelijke look and feel.
  • Stop je enthousiasme voor innovatie liever in het toepassen van iets dat goed werkt, dan in iets nieuws from scratch.
  • Flexibiliteit en controle zijn belangrijke basisbehoeften van de gebruiker en belangrijke eigenschappen van nieuwe technologie.
22 replies

Comments are closed.